اختلال در توليد چيست؟

اختلال درتولید عبارتست ازحذف، خرابگویی ، وجانشینی اصوات درگفتار .دریک مثال واضح ازجانشینی ،کودک ممکن است درکلمه رادیو صدای (ر) را (و) تلفظ کند(وادیو ). یا ممکن است درکلمه سیب صدای (س) را (ت) تلفظ نماید.(تیب )

کودک ممکن است صداهارا دربافت های مشخصی اشتباه تلفظ کندیااینکه درکلیه موقعیت های گفتاری اشتباه بگوید. بنابراین بسته به شدت ظهوراختلال دربافت گفتاری ممکن است گفتارکودک غیرقابل درک یاواضح باشد.

اصوات گفتاری احتیاج به هماهنگی تعدادزیادی عضله دارد ، مانند عضلات درگیر درتنفس ،تارهای صوتی ، زبان ونرم کام . حتما"ساختاراندامها نیز مانند دندانها، زبان ، سخت کام ، ونرم کام به نوبه خود مهم می باشند.اگرهرکدام ازمکانیزمها دچاراشکال باشند،تولید گفتارممکن است دستخوش اختلال شود.

چه زمانی کودک قادر به تولیدکلیه اصوات گفتاری است ؟

کودکان تفاوتهای فردی بسیاری باهم دارند . گاهی سنی که کودک درتولید همه صداها تبحرپیدامی کند ، ممکن است حتی 2یا3سال باهم تفاوت داشته باشد.کودکان واکه هاراسریعترازمابقی اصوات فرامیگیرند.سپس همخوانهاظهورمی کنند.آخرین صداهامعمولا"صدای ( ر ) و ( س ) می باشد.برطبق نتایج یک تحقیق درجامعه آمریکا درسن 5/4سالگی 75%کودکان قادربه تولید تمام اصوات می باشند.



انواع خطاهای تولیدی


۱- خطای جانشینی (substitution) یعنی یک واج استاندارد را به غلط جانشین واج هدف مي شود.(تیف بجای کیف)


۲- خطای خرابگویی(distortion)یک واج غیر استاندارد را به جای واج هدف تولید کند.(#يب به جاي سيب )

۳- خطای حذف(omission) یک صدایا هوا را به غلط در جایی بین مجموعه اصلی صداها تولیدمی کند.

۴- خطای اضافه( )یک صدا وگاهی یک هجا به غلط به ابتدا وسط ویا انتهای کلمه اضافه می شود .

علل اشکالات تولیدی چیست؟

1- اشکالات ارگانیکی : می توان ازشکاف کام ،ناهنجاریهای دندانی ،عقب ماندگی ،کم شنوایی ناشی ازضایعات گوش داخلی ودیگرآسیب های ساختاری وفیزیکی نام برد.دراین گونه مواردآسیب شناس گفتاربه همراه تیمی متشل ازدیگرمتخصصین مانند جراح ،متخصص مغزواعصاب،ارتودنتیست ،متخصص پروتز،شنوایی شناس وغیره برای رفع مشکل گفتاری کودک تلاش می نماید.

آپراکسی گفتار: این مشکل عمدتا"باضایعات مغزی مرتبط بوده و ممکن است منجربه گفتارهمراه باتقلا حالت کورمال کردن ویاگفتارباسرعت کم شود.

۲- علل کارکردی: گاهی هیچ علت عضوی شناخته شده ای (فعلا")وجودنداشته واختلال همراهی دیده نمی شود .این اختلالات راعملکردی می گویند.امروزه بکاربردن این اصطلاح نشانه کوتاهی درمانگردرتشخیص می باشد که نتوانسته علت عضوی برای آن پیداکند.بنابراین بهتراست ازاصطلاح "ادیوپاتیک" استفاده شود.

۳- علل محیطی : گاهی عوامل محیطی مانند محیط گفتاری فقیر ،والدین واطرافیان دارای اختلال گفتاری ،دوزبانگی ،دویاچندقلویی ،تاییدوتشویق اختلال گفتاری و...سبب بروز ویاتثبیت اختلاات تولیدی می شود.

ناهنجاریهای ساختمانی مجرای گفتارمنشاءبسیاری ازاختلالات تولیدی می باشد.شکاف کام ولب ،ناهنجاریهای فکی - دندانی،کوتاهی بندزیر زبان،گودی بیش ازحدکام و...می توانند اختلال تولیدی ایجادنمایند.

اختلال دردستگاه عصبی حرکتی (مرکزی ومحیطی)نیزبدلیل اینکه گفتاریک مهارت حرکتی پیچیده می باشد،منشاءبسیاری ازاختلالات تولیدی باشد.دیسفازی دیزارتری وآپراکسی ناشی ازاختلال درسیستم عصبی مرکزی می باشند.